Facebook link
Jesteś tutaj:
Powrót

Szlak Tkacki Rękawic Furmańskich

Szlak Tkacki Rękawic Furmańskich

rękawice wykonane z naturalnej wełny, w rożnych kolorach, rękawica zwieszona na sznurku
Rodzaj szlaku: tematyczny
Piwniczna-Zdrój Region turystyczny: Beskid Sądecki i Niski
tel. +48 663937929
Paraduje w nich Majka Jeżowska, Krzysztof Trebunia-Tutka, Hanka Wójciak, czy Józek Broda. Ma je amerykański senator Berni Sanders. Furmańskie rękawice tkane w Beskidzie Sądeckim zamawiają celebryci i kupują turyści. Szlak Tkacki Rękawic Furmańskich rozsławił tę tradycyjną czynność Czarnych Górali i w 2023 roku tkanie rękawic furmańskich uzyskało wpis na Krajową Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO.

Rękawice furmańskie, zwane też łapawicami to tradycyjne rękodzieło, którym od lat parali się Czarni Górale, zwani również Góralami Nadpopradzkimi. Skupili się oni w okolicach Piwnicznej-Zdrój, a więc na styku trzech kultur: polskiej, słowackiej i łemkowskiej. Dzięki kilku osobom udało się ocalić od zapomnienia tę tradycyjną czynność. Kultywowanie dziedzictwa i kultury Czarnych Górali skupione jest przy Muzeum Regionalnym w Piwnicznej-Zdroju.

Na Szlaku Tkackim Rękawic Furmańskich znajduje się 19 domów, w których wykonuje się to rękodzieło. Dom rękodzielnika oznaczony jest specjalną tabliczką. Ponad 20 czynnych tkaczy rozsławiło i dalej rozsławia tę tradycję w Beskidzie Sądeckim, a ich wyroby stały się modne w regionie.

Łapawice tkane są z wełny polskich owiec górskich, których wełna jest sprężysta i wytrzymała. Ponadto nie trzeba jej farbować, a więc nie odbarwia się i nie plami w zetknięciu z wodą. Nazwa łapawic wzięła się od ich zastosowania, gdyż nosili je przede wszystkim furmani pracujący w gospodarstwach lub przy wycince drzewa i zwózce drewna z lasu. Były one bardzo ciepłe i chroniły przed mrozem oraz zimnym wiatrem. Dawniej rękawice tkali tylko mężczyźni, a umiejętności przekazywane były z ojca na syna. Kobiety miały bardziej odpowiedzialne i dochodowe zajęcia przy tkaniu płócien, zaś resztki wełny dawały mężczyznom, którzy tkali z nich rękawice. Wykonuje się je na drewnianych formach, na które naciąga się lnianą osnowę, wokół której przeplata się wełnę. Jej niezawiązane końcówki pozostawione są wewnątrz rękawicy, co sprawia, że tworzą warstwę ochronną przed chłodem. Bogactwo wzoru zależy od umiejętności tkacza. Rękawice mogą być wykończone frędzlami.

Swoisty renesans przestrzennego tkactwa nastąpił kilka lat temu, kiedy ostatni tkacz w regionie, Michał Nakielski, podzielił się swoją wiedzą i umiejętnościom kolejnym osobom. Zdolności te przekazywane są na warsztatach oraz kultywowane w domach na Szlaku Tkackim Rękawic Furmańskich. Obecnie, oprócz rękawic rękodzielnicy tworzą też kapcie, czapki, opaski na rękę i zarękawki. 

Mapa domów tkackich dostępna jest na stronie Muzeum Regionalnego w Piwnicznej oraz na stronie www.rekawicefurmanskie.pl/szlak-tkacki/

Mapa szlaku Rekawic Furmańskch


Powiązane treści

Powiązane treści