Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny Czchów
ul. Rynek 1, 32-860 Czchów
Region turystyczny: Pogórza
Co ciekawe, obecna świątynia stoi na podwalinach wcześniejszego romańskiego kościoła z XII wieku, którego fundatorem mógł być Kazimierz Sprawiedliwy. Nieliczne elementy romańskie w postaci fragmentów gzymsu i kamiennych ciosów wmurowane zostały we wschodnią ścianę oraz gotyckie szkarpy prezbiterium. Do kościoła prowadzą wejścia z pięknymi gotyckimi portalami.
Na przestrzeni wieków świątynia przechodziła kilka zmian. Około 1430 roku została rozbudowana, następnie w wieku XVIII bryłę kościoła powiększono o dwie kaplice boczne. Do dzisiaj zachowała się kaplica od strony północnej pod wezwaniem świętego Józefa. Ma wyraźny styl barokowy i jest przykryta kopułą.
W wystroju świątyni zachowały się trwałe ślady różnych wieków i stylów. Elementami gotyckiej kamieniarki są wspomniane portale, ścienne tabernakulum oraz chrzcielnica przed ołtarzem. Na ścianach sklepionego krzyżowo-żebrowo prezbiterium można podziwiać XIV-wieczne polichromie, przedstawiające sceny z życia Maryi i Chrystusa. Styl renesansu jest widoczny przede wszystkim w nagrobkach Kaspra Wielogłowskiego i jego żony Magdaleny. Ich autorstwo przypisuje się Hieronimowi Canavasiemu, mediolańskiemu rzeźbiarzowi. Barok w czchowskiej świątyni to przede wszystkim obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem, a także umieszczona w nawie ambona.
Aktualny wygląd świątyni ukształtował się w wieku XIX. Między innymi rozebrana została cebulasta kopuła wieży, którą obniżono do poziomu wysokości ścian korpusu, od frontu wzniesiona została neogotycka fasada, z kolei na dachu ułożona została czerwona dachówka (obecnie kościół pokryty jest miedzianą blachą). Najcenniejszym elementem świątyni są gotyckie malowidła w prezbiterium.