Facebook link
Jesteś tutaj:
Powrót

Cmentarz żydowski Trzebinia

Cmentarz żydowski Trzebinia

Na wprost wysoki pomnik z dwóch płyt stojących obok siebie z metalową sześcioramienną gwiazdą u góry pomiędzy płytami. Na nich napisy. Po bokach na niskich postumentach białe duże kamienie. Za pomnikiem żydowskie kamienne nagrobki (macewy) z napisami hebrajskimi, część z nich pochylona. Wokół trawa. Z tyłu fragment ogrodzenia z kamieni i za nim drzewa. Niebo pogodne.

ul. Słowackiego 70A, 32-540 Trzebinia Region turystyczny: Oświęcim i okolice

Cmentarz żydowski w Trzebini oficjalnie założono w 1815 roku, choć już wcześniej grzebano tu zmarłych. Najstarszy grób, na którym zachowało się tylko samo imię - Szymon, pochodzi z 1780 roku. Natomiast najmłodszy nagrobek (Dawida Eli Markowicza) jest z 1942 roku. Cmentarz, położony przy ulicy Słowackiego, podzielony jest na cztery kwatery.

Kirkut został założony nad nieistniejącym dzisiaj potokiem Pukawiec. Działka zajmowała powierzchnię około pół hektara w kształcie wydłużonego prostokąta. W 1902 roku nekropolię ogrodzono murowanym murem z bramą od południowej strony. Wybudowano także dom przedpogrzebowy. Podczas II wojny światowej cmentarz został poważnie zdewastowany. Zniszczenia pogłębiły się w powojennych latach, kiedy to zapewne okoliczna ludność rozkradała co cenniejsze nagrobki.

Pod koniec lat 80. XX wieku opuszczony cmentarz odwiedził wraz ze swoją rodziną jeden z potomków trzebińskich Żydów, Zelig Rabinowicz wraz ze swą rodziną, który zainicjował jego odbudowanie. W 2009 roku cmentarz został objęty pracami Komisji Rabinicznej do spraw cmentarzy z Warszawy, której celem jest ratowanie cmentarzy żydowskich.

Na powierzchni 0,7 hektara zachowało się 248 nagrobków pochodzących z XIX i XX wieku. Nekropolia podzielona jest na cztery kwatery. Na lewo od bramy wejściowej znajduje się kwatera kobieca, po prawej stronie jest kwatera męska z osobnym miejscem, gdzie chowano kapłanów (Kohenów) i ważnych członków gminy. Czwarta kwatera jest przeznaczona dla dzieci. Macewy wykonano z piaskowca, kamienia wapiennego, granitu, marmuru i lastriko. Na płaskich kamiennych tablicach nagrobnych zachowały się typowe zdobienia oraz inskrypcje w językach hebrajskim i niemieckim. We wschodniej części wzniesiono ohel (grobowiec), w którym pochowano miejscowych cadyków: Chaima Izraela Klugera, Izraela Chaima Klugera, Szymona Mosze - Jona Lewi oraz Chaima Abrahama Lewi.

W centralnej części cmentarza znajduje się zbiorowa mogiła ofiar hitleryzmu. Na kolumnach przy bramie wejściowej umieszczono tablice pamiątkowe. Po prawej stronie znajduje się tablica z Gwiazdą Dawida i napisem w języku polskim i hebrajskim: „Dla świętej pamięci Obywateli Miasta Trzebini zamordowanych przez Niemców w latach 1939–1945”. Na lewej kolumnie umieszczono tablicę z napisem w języku polskim i hebrajskim: „Dla pamięci Żydów zmarłych i zamordowanych w obozie za torami w Trzebini”.


Powiązane treści