Jesteś tutaj:
Powrót

Małopolska w przededniu Wielkiej Wojny

Małopolska w przededniu Wielkiej Wojny

Hotel Saski, Kraków
Gdyby spojrzeć na mapę polityczną Europy w roku 1914 – np. wydaną w słynnej berlińskiej oficynie wydawniczej Pharus Verlag G.m.b.H. Berlin – w jej środkowej części zamiast kilkunastu istniejących dziś niepodległych państw, zobaczyć by można zaledwie kilka – za to ogromnych. Wśród państw powstałych po I wojnie światowej, których nie dałoby się znaleźć na mapie politycznej z 1914 r., jest również Polska – podzielona wówczas między trzy wielkie monarchie.
 
Do potężnej Rosji, rządzonej niepodzielnie przez Mikołaja II z dynastii Romanowów, należała większość ziem polskich, w tym Warszawa. Po upadku powstania styczniowego w 1864 r. władze carskie zlikwidowały resztki autonomii, jakimi cieszyło się Królestwo Polskie, a wkrótce zlikwidowały też ten dziwny twór, powstały w 1815 r. podczas kongresu wiedeńskiego. Wszelkie przejawy polskiego życia narodowego były brutalnie tępione, a kraj objęła obowiązkowa rusyfikacja. Polacy nie mieli jakiegokolwiek wpływu na władze. W roku wybuchu Wielkiej Wojny Rosja już od wielu lat była związana sojuszem z Francją, a także z Wielką Brytanią, stojąc w opozycji do pozostałych dwóch państw, które władały ziemiami polskimi. Po drugiej stronie barykady stanęły tzw. państwa centralne, czyli Cesarstwo Austro-Węgierskie oraz Cesarstwo Niemieckie. Południowa część ziem polskich pozostawała w rękach monarchii naddunajskiej, jak zwano Cesarstwo Austro-Węgierskie. To rozległe państwo, którym od ponad pół wieku rządził leciwy cesarz Franciszek Józef I z dynastii Habsburgów, było konglomeratem wielu bardzo różniących się od siebie prowincji, zamieszkanych przez liczne grupy etniczne i narody. Jednym z nich byli Polacy. W granicach państwa Habsburgów znajdowała się cała Małopolska na południe od linii Wisły oraz skrawek ziem na północ od tej rzeki w okolicy Krakowa. Stolica Małopolski została włączona do Austrii w 1846 r. Kraków był wówczas prowincjonalnym miastem granicznym (stolicą polskich ziem włączonych do monarchii habsburskiej został Lwów), a z czasem stał się też największą twierdzą w państwie.        
Cesarz Wilhelm II próbujący zjeść świat - karykatura francuska (1915), arch. Wikimedia Commons
 

Obszar Polski w 1914 r.

Powiązane treści