Pomysł na powstanie muzeum sięga lat 20. XX wieku. Gromadzenie eksponatów rozpoczęło się jednak dopiero w 1957 roku. Pierwszą placówką muzeum, otwartą w 1959 roku, był Dworek Gościnny w Szczawnicy. Tragedią kończącą istnienie tego punktu był pożar po niespełna trzech latach istnienia muzeum. Na szczęście zbiory uratowano i razem z nowymi eksponatami przeniesiono je do willi "Pałac". W tej lokalizacji muzeum funkcjonowało do 2012 roku, kiedy to budynek przeznaczony dla muzeum został odzyskany przez dawnych właścicieli. Od 2014 roku ekspozycję przeniesiono do obecnej siedziby, czyli budynku dawnej strażnicy w Szlachtowej. Co ciekawe, miejscowość Szlachtowa była kiedyś najdalej wysuniętą na zachód wsią łemkowską i stanowiła centrum tak zwanej Rusi Szlachtowskiej. 

Ekspozycja muzeum przedstawia przede wszystkim kulturę materialną Górali Pienińskich. Warto znaleźć czas i odwiedzić to miejsce, by poznać historię regionu i znaczenie rzeki Dunajec dla  góralskich rodzin, a także jak powstało i działało szczawnickie uzdrowisko. Można przyjrzeć się bliżej pienińskim miejscowościom: Czorsztynowi, Sromowcom, Szczawnicy i Krościenku. W tej podróży nie zabraknie świątyń pienińskich, zamków warownych i zwiedzania domów mieszkańców. Tradycyjny zawód górali, czyli flisactwo oraz tradycje druciarskie Rusinów wybrzmią na ekspozycji jako najważniejsze zajęcia miejscowych. Wystawa kończy się w ulubionym miejscu szczawnickich spacerowiczów, czyli na Drodze Pienińskiej.

Więcej o Miejscach Przyjaznych Rowerzystom oraz VeloDunajec znajdą Państwo na stronie narowery.visitmalopolska.pl.