Cmentarz wojenny numer 150 Chojnik
33-180 Chojnik
Region turystyczny: Pogórza
To jeden z ponad 400 zachodniogalicyjskich cmentarzy wojennych, zbudowanych przez Oddział Grobów Wojennych C. i K. Komendantury Wojskowej w Krakowie. Jego projektantem był Heinrich Scholz, kierownik artystyczny całego VI Okręgu Tarnowskiego, w którym powstały 63 cmentarze.
Pochowani są na nim żołnierze polegli w maju 1915 roku w bitwie pod Gorlicami. Zwycięskiej ofensywie sprzymierzonych wojsk austriacko-węgierskich i niemieckich, po której odrzucono wojska rosyjskie daleko na wschód. W trzech mogiłach zbiorowych i 26 pojedynczych spoczywa tu 13 żołnierzy armii austro-węgierskiej i 27 żołnierzy armii rosyjskiej. Zidentyfikowano tylko rosyjskiego kaprala Jefima Aleksandra Kozeniuka.
Dwupoziomowy cmentarz zajmuje powierzchnię około 265 metrów kwadratowych. Założono go na dwóch prostokątnych, kamiennych tarasach z podłużnymi wcięciami od południa i od północnych narożników, na stoku wznoszącym się nad drogą. Tarasy oddzielone piaskowcowym murem oporowym łączą kamienne schody. Cmentarz otacza ogrodzenie z żeliwnych sztachet na kamiennej podmurówce. Na środku płotu od strony drogi znajduje się dwuskrzydłowa, żeliwna bramka, do której na dolny taras położony na wysokości drogi, prowadzą rozpoczynające się w rowie betonowe schody obramowane kamiennym murkiem. Na środku cmentarza znajdują się dwa ciągi schodów wiodące na górny poziom. Doprowadzają one do centralnego, kamiennego pomnika, znajdującego się przy tylnej ścianie górnego tarasu. To masywny postument z rzeźbą antycznego hełmu i kamienną tablicą z datą 1914–1915. Heinrich Scholz zaprojektował go ze swoim ulubionym motywem rzeźbiarskim.
Mogiły, trzy zbiorowe i 26 pojedynczych, ułożone są na każdym tarasie w jednym rzędzie równolegle do drogi. Są to betonowe nagrobki w formie trapezowych steli z emaliowanymi tabliczkami. Wieńczą je różne żeliwne krzyże: maltańskie z motywem wieńca laurowego, łacińskie z okrągłą tarczą na przecięciu ramion oraz małe lotaryńskie. Na nagrobkach z krzyżami łacińskimi tabliczki umieszczono na tarczach na przecięciu ramion krzyży, na pozostałych nagrobkach na licach steli.
Po drugiej wojnie światowej cmentarz w naturalny sposób niszczał i porastał roślinnością. Dopiero w latach 90. XX wieku i w 2015 roku przeprowadzono jego remont kapitalny. Dziś jest w bardzo dobrym stanie. Teren porządkowano, wyremontowano mury i pomniki, uzupełniono uszkodzone nagrobki i tabliczki, za cmentarzem wykonano odwodnienie.
Cmentarz znajduje się na Szlaku Słowackich Cmentarzy z pierwszej wojny światowej oraz Szlaku Żołnierskich Nekropolii z pierwszej wojny światowej.